Wanneer de dokter het huis heeft verlaten, bel ik eerst Peters vrienden. Zij kozen ervoor samen te zijn op het moment dat hun vriend zou overlijden. Ik vertel hen dat Peter rustig is ingeslapen om niet meer wakker te worden. Dan bel ik mijn oude moedertje, mijn lieve schoonmoeder, mijn broers en schoonzussen, onze naaste vrienden. Bij elk telefoontje wordt het zwaarder. Elke keer dat ik vertel dat Peter overleden is, krast deze werkelijkheid zich dieper in mijn ziel.

Hetty verzorgt nog eenmaal het lichaam van onze zoon. Voor haar spreekt het voor zich dat zij deze taak op zich neemt. Met de aandacht en liefde die zo kenmerkend voor haar zijn, wast en kleedt zij Peter. Ik vind het fijn maar ook dapper dat zij dit kan en wil doen. Wanneer de kist arriveert, leggen we samen het lichaam van onze zoon in de kist. We richten onze woonkamer zo in dat Peter dicht bij ons kan blijven de komende dagen.

Op ons verzoek komen op deze dag alleen onze naaste vrienden langs. De overige tijd brengen we samen door. Er moet natuurlijk van alles geregeld worden. Pas ’s avonds vinden wij de tijd om samen te praten over hoe we ons voelen. Wat overheerst is opluchting. Opluchting omdat er een eind is gekomen aan de lijdensweg van onze zoon. Naast opluchting voelen wij ook een diepe dankbaarheid. Dankbaarheid voor wie hij was. Een levenskunstenaar tot op de laatste ademtocht, die ons een rijke schat aan wijsheid nalaat. Deze nalatenschap zullen wij koesteren. Peter zal voor ons een bron van leven zijn en blijven.

Wanneer we naar bed gaan, voelt dit voor Hetty en mij onwennig. Ik lig op de plek die Peter de laatste maanden warmhield. Die warmte zullen wij nooit meer voelen. Deze leegte zal tastbaar blijven. We zoeken houvast bij elkaar. Tranen vloeien. Uiteindelijk maakt de vermoeidheid van lichaam en geest dat wij beiden in een diepe, maar rustige slaap wegzakken.

De volgende dag komen Peters vrienden. Zij gaan om hun overleden vriend heen staan, huilen geluidloos en schudden zachtjes hun hoofd. Minutenlang staan zij daar met de armen over elkaars schouders in gedachten verzonken. Het is een indrukwekkend gezicht dat me nog meer dan voorheen doet beseffen wat Peter voor hen heeft betekend. Die middag en avond zullen zij naar de kroeg gaan, elkaar verhalen vertellen en een stevig glas drinken.

In deze dagen blijft het een komen en gaan van onze naaste familie en meest nabije vrienden. Hoe goed het ons ook doet, we zijn blij dat we zo af en toe ook samen kunnen zijn als gezin en vooral de avonden voor onszelf hebben.

In deze dagen bereiden wij met onze vriend Jan ook de gedachtenisdienst voor. Gelukkig heeft Peter ons zelf de bouwstenen aangereikt. Het is daarom niet zo moeilijk om de puzzel te leggen. Jan zal de dienst leiden. Ook ik wil een bijdrage leveren. Om Peters leven te eren en te vertellen over wat hij ons ook over de grenzen van de dood te vertellen heeft.